Help, mijn hart slaat op hol!

foto van Freepik

In een periode van veel stress kan het zomaar gebeuren dat je hart opeens op hol slaat. Door de hartkloppingen breekt het zweet je uit. Wat overkomt je? Is er iets aan de hand met je hart?

De eerste keer dat me dit overkwam, was in het begin van de coronatijd. Ik had een mantelzorgtaak op me genomen voor iemand die door alle coronaperikelen extra lang moest wachten op een operatie. In het begin viel dat mee en vond ik het wel lekker om af en toe even uit mijn eigen huis weg te zijn, waar iedereen op dat moment thuis school had. Maar na verloop van tijd werd de taak steeds groter, en duurde het allemaal veel langer dan ik eerder had verwacht, waardoor ik steeds meer op mijn tandvlees liep. Totdat het me op een dag echt boven het hoofd groeide en ik op een ochtend opeens merkte dat mijn hart enorm op hol sloeg. Ik had geen idee wat me overkwam en dacht eerst dat er iets mankeerde aan mijn hart. Maar de huisarts kon me gerust stellen over deze hartkloppingen. Ik had geen hartkwaal, maar een stressprobleem.

De ervaring had wel zo veel indruk gemaakt, dat ik besefte dat er echt iets moest veranderen, en wel direct. Gelukkig kon ik een groot deel van mijn mantelzorgtaken overdragen aan andere mantelzorgers die ook al betrokken waren. Hierdoor verdween de bron van de stress direct en kreeg ik de tijd om tot rust te komen. Maar de ervaring had me wel voorzichtiger gemaakt. Want dit wilde ik liever niet nog een keer meemaken.

Opwelling van stress en angst

Hartkloppingen kunnen je enorm laten schrikken en je doen afvragen of er iets mankeert aan je hart. Meestal is dat gelukkig niet het geval en worden ze veroorzaakt door angst of stress. Het kan zijn dat het ook gepaard gaat met andere klachten zoals overmatig zweten, kortademigheid, misselijkheid, duizeligheid en spierspanningen. Het kan je het gevoel geven dat je lijf en geest het even niet meer aankan. In dat geval is de stress en spanning zo hoog opgelopen, dat we spreken van een paniekaanval. Het is goed om voor jezelf te weten dat zo’n paniekaanval vanzelf weer over gaat. De angst zal na verloop van tijd altijd weer zakken, simpelweg omdat je lichaam niet in staat is om zo lang in hoge paraatheid te blijven.

Risicofactoren

Stressklachten zoals hartkloppingen of paniekaanvallen kunnen iedereen overkomen, maar sommige mensen lopen wel iets meer risico dan andere. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen die onzeker zijn, faalangst hebben of de lat heel hoog leggen voor zichzelf. Daarnaast speelt stress een grote rol. Vandaar dat paniekaanvallen ook veel voorkomen bij mensen met een burn-out. Je kunt ook in een paniekaanval terecht komen als je plotseling heel erg schrikt van iets, of als je denkt dat een situatie veel erger is dan die daadwerkelijk is. Ook oververmoeidheid kan daarbij een rol spelen.

Stress en angst

Onder deze klachten zit eigenlijk altijd een gevoel van stress en angst. Zoals angst voor het onbekende of angst om de controle te verliezen. Soms kun je in een vicieuze cirkel terecht komen doordat je angst ontwikkelt om weer een paniekaanval te krijgen. Angst is eigenlijk een van de vier basisemoties, naast boosheid, verdriet en blijdschap. Het is een normale en gezonde emotie, die ons helpt om in actie te komen als we gevaar signaleren. Maar in onze huidige maatschappij is angst misschien wel een van de lastigste emoties geworden om mee om te gaan. We zijn soms bang voor dingen die helemaal niet echt gevaarlijk zijn. En mopperen vervolgens op onszelf dat die angst nergens voor nodig is. En door ons zo tegen die angst te verzetten, maken we het gevoel vaak eigenlijk alleen maar sterker. In plaats van dat we onszelf daarin een beetje steun en begrip geven.

Vermijden

Hoe kun je jezelf helpen om dit niet te laten gebeuren? Helaas is de makkelijkste uitweg niet altijd de beste. Vaak zijn we namelijk geneigd om situaties te vermijden die angst of stress oproepen en mogelijk weer hartkloppingen of een paniekaanval kunnen veroorzaken. Maar soms zijn dat zulke normale dingen, dat je jezelf ook veel ontzegt door die te vermijden. En je ook niet leert om er beter mee om te gaan. Na een eerste periode van rust moest ik zelf een nieuwe balans vinden, waarbij ik weer op een normale manier in contact kon blijven met degene aan wie ik mantelzorg had verleend, maar waarbij ik nu wel duidelijk mijn grenzen leerde aan te geven.

Doorpraten?

Heb jij ook wel eens meegemaakt dat je door stress hartkloppingen kreeg of in een paniekaanval terecht kwam? En wil je er graag over doorpraten hoe je herhaling kunt voorkomen, zonder dat je in een kramp terecht komt en dingen te veel gaat vermijden? Kom dan gerust eens langs voor een gratis minder-stress-meer-jezelf sessie om hierover door te praten!